Jak rozwijać poczucie współodpowiedzialności społeczeństwa

Społeczeństwo obywatelskie to rodzaj społeczeństwa demokratycznego, w którym obywatele świadomie uczestniczą w życiu swojej miejscowości, są aktywni i odpowiedzialni oraz posiadają zdolność samoorganizacji. Ograniczona jest bezwarunkowa ingerencja władzy w życie obywateli.

Idee społeczeństwa obywatelskiego były znane już w czasach starożytnych i w nieco zmienionej formie dotrwały, szczególnie w wysoko rozwiniętych krajach do dziś.

Społeczeństwo obywatelskie jest strukturą złożoną i odzwierciedla ludzkie cele zainteresowania, dążenia. Niesie ze sobą zarówno wiele plusów jak i minusów, jednak myślę ze wiele więcej jest tych pierwszych.

Społeczeństwo obywatelskie jest obszarem, w którym niezależni, aktywnie poszukujący swojego miejsca obywatele zawiązują umowy, podejmują różne działania, organizują się. Zdarza się ze powstałe organizacje dążą do przejęcia władzy, inne z kolei mają na celu np. pomoc chorym dzieciom, ochronę przyrody, rozwój lokalnej społeczności, czy też cele edukacyjne lub religijne.

Jako długoletni działacz społeczny uważam za bardzo ważną rolę lokalnych liderów w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego we własnej miejscowości, gminie, sołectwie. Obywatele jednocząc się wokół takiego lidera zaspokajają swoje potrzeby indywidualne i grupowe.

Społeczeństwo obywatelskie ma znaczący wpływ na obyczaje i moralną wrażliwość mieszkańców, rozwija szczególne umiejętności, w tym np. zdolność rozwiązywania wszelkiego rodzaju konfliktów, umiejętność negocjacji, gotowość do ustępstw, poszanowanie wspólnych reguł gry.

Innymi plusami wynikającymi z tworzenia społeczeństwa obywatelskiego jest obrona obywateli przed nadużyciami władzy czy umocnienie w postawie człowieka odpowiedzialności za swoje otoczenie. Buduje ono nawyk współdziałania i dzięki temu wzmacnia wzajemne zaufanie oraz zdolność bardziej efektywnego komunikowania.
Sama świadomość, że zwykły mieszkaniec ma wpływ na tworzone prawa budzi w człowieku świadomość uczestnictwa w społeczeństwie i wynikające stąd poczucie odpowiedzialności, uznanie i wypełnianie obowiązków wobec gminy, miasta, społeczeństwa oraz jego członków.

Społeczeństwo rodzi się samo z potrzeb ludzi jednak samorząd terytorialny może i powinien stwarzać warunki do jego rozwoju np. wzmacniając władze lokalne, do których organizacje mają lepszy dostęp, tworzyć fundusze sołeckie, budżety obywatelskie, konsultować z mieszkańcami wszelkiego rodzaju inwestycje, programy, oraz tworzenie prawa miejscowego.
Uważam, że za wszelką cenę warto budować społeczeństwo obywatelskie, gdyż przynosi ono wiele korzyści, ma wpływ na życie obywateli i rozwija w nich ważne cechy, dzięki którym mogą i chcą aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym.

Ostatnie wybory do samorządy terytorialnego pokazały, że bufa i wszechwładza nawet na poziomie lokalnej społeczności jest nietolerowana przez społeczeństwo. Dziś niezbędne jest rozwijanie poczucia współodpowiedzialności obywateli za swoją „małą ojczyznę”.  Rozwijanie nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego, przy zachowaniu świadomości regionalnej i wykorzystaniu cennych tradycji narodowych. Takie zadania stoją dziś przez nowo wybranymi radnymi, burmistrzem, sołtysami. Czas pokaże czy z zadania tego się wywiążą.